Czytelnia

Autor: Olga Mrawiec Artykuły, Porady-żywieniowe ,

SIBO, czyli mało znana przyczyna jelita drażliwego

SIBO z ang. (z ang. small intestinal bacterial overgrowth), jest to zespół przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim. Manifestuje się głównie zaburzeniami rytmu wypróżnień w postaci biegunek i/lub zaparć, jak również przewlekłymi bólami brzucha, wzdęciami czy innymi problemami gastroenterologicznymi.

Istotą tej jednostki chorobowej jest zaburzona mikroflora jelitowa, spowodowana nadmiernym rozrostem bakterii w jelicie cienkim. Prowadzi ona do uszkodzenia śluzówki jelita, co w  konsekwencji przyczynia się  do różnych niepożądanych reakcji ze strony układu odpornościowego (alergii lub chorób z autoagresji).

Jakie są przyczyny przerostu bakteryjnego- SIBO?

Poznanie przyczyn przerostu bakteryjnego jest istotne w kontekście późniejszego leczenia. Przyczyny można podzielić na 3 grupy:

Źle funkcjonujące mechanizmy antybakteryjne do których zaliczamy:

  • Niskie stężenie soku żołądkowego. Silnie stężony kwas w żołądku ma działanie bakteriobójcze, stanowi naturalną barierę przed wnikaniem bakterii do dalszych odcinków przewodu pokarmowego
  • Niedostateczna produkcja enzymów trawiennych i żółci
  • Zaburzenia odporności i związana z nią mała produkcja immunoglobuliny IgA, która zapobiega przyleganiu bakterii do śluzówki jelita i hamuje ich namnażanie w jelitach

Strukturalne wady anatomiczne w postaci:

  • Uchyłków jelitowych – „ małych kieszonek” w jelicie, które stanowią doskonałe miejsce do namnażania się bakterii i inicjowania stanów zapalnych
  • Przetoki jelitowe, czyli nieprawidłowe połączenie jelit z innymi narządami wewnętrznymi, stwarza doskonałe warunki do rozwoju patogennej flory jelitowej
  • Ominięcia jelitowe, czyli wyłączenie fragmentu jelita z prawidłowego funkcjonowania układu pokarmowego, m.in. po zabiegach bariatrycznych

Zaburzona perystaltyka, która jest wynikiem:

  • Niedostatecznej pracy tarczycy w przebiegu niedoczynności tego gruczołu
  • Neuropatii cukrzycowej, powikłania cukrzycy manifestującej się problemami w prawidłowej pobudliwości komórek nerwowych
  • Stresu i związanego z nim nadmiernego wydzielania kortyzolu

Co powinno nas zaniepokoić, czyli jakie objawy mogą wskazywać na SIBO?

  • Zaburzenia rytmu wypróżnień biegunki, zaparcia lub obie formy
  • Wzdęcia, bardzo często występujące tuż po przebudzeniu lub wypiciu kilku łyków wody nasilające się w ciągu dnia
  • Utrata masy ciała
  • Objawy związane z zespołem jelita drażliwego (IBS).
  • Przewlekłe zmęczenie
  • Anemia
  • Problemy skórne (trądzik różowaty)
  • Stany obniżonego nastroju, niejednokrotnie prowadzące do depresji

Diagnostyka przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim

W celu zdiagnozowania przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim wykonuje się wodorowy test oddechowy (WTO). Istotą tego badania jest pomiar wodoru w wydychanym powietrzu na czczo oraz po wypiciu właściwego odczynnika w postaci glukozy lub laktulozy.

Dobór odczynnika jest uzależniony od miejsca przerostu bakteryjnego i /lub ewentualnych objawów:

Miejsce przerostu Objaw Zastosowany odczynnik
Górny odcinek jelita cienkiego Biegunka Glukoza
Dolny odcinek jelita cienkiego Zaparcia Laktuloza

Mamy diagnozę SIBO i co dalej?

Leczenie przerostu bakteryjnego jest niezwykle wymagające i składające się z kilku elementów:

Leczenie farmakologiczne z zastosowaniem odpowiednich antybiotyków

Nie ma możliwości leczenia SIBO bez odpowiedniej interwencji farmakologicznej. Jednak decyzję o jej wdrożeniu zawsze podejmuje lekarz. Najczęstszym antybiotykiem stosowanym w przeroście bakteryjnym jest Xifaxan, ze względu na miejscowe działanie w jelicie oraz małe ryzyko wystąpienia oporności bakterii na substancje czynn- rifaksyminę.

Właściwa probiotykoterapia

Jest to nieodzowny element każdej antybiotykoterapii. Antybiotyki nie działają selektywnie co oznacza, że niszczą nie tylko patogenną florę jelitową, ale również dziesiątkują populację „dobrych” bakterii. W przypadku upośledzonej perystaltyki i problemów z zaparciami, istotny jest prawidłowy dobór probiotyku po to aby uniknąć nawrotu SIBO.  W tym celu wybieramy szczepy Bifidobacterium, które mają zdolność kolonizowania jedynie jelita grubego.

Adresowanie przyczyn SIBO, czyli dochodzenie po „nice do kłębka”

W wielu badaniach odnotowuje się nawrót SIBO u pacjentów, którzy zakończyli kurację antybiotykami. Jest to najprawdopodobniej wynik braku jednoczesnego rozwiązywania problemów, które pozwoliły bakteriom tak licznie skolonizować jelito cienkie. W zależności od pierwotnej przyczyny należałoby wspomóc pracę tarczycy, poprawić trawienie, wyleczyć inne być może towarzyszące infekcje (grzybicze lub pasożytnicze), a także nauczyć się odpowiednio zarządzać stresem

Spersonalizowana dieta, pokrywająca zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze i witaminy.

Pierwszym etapem dietoterapii w SIBO jest wyrównanie niedoborów, które mogą pojawić się na skutek złego wchłaniania, w przebiegu tej jednostki chorobowej. Najczęściej występujące deficyty dotyczą witamin rozpuszczalnych w tłuszczach A,D,E, zatem pacjenci powinni wzbogacić swoja dietę w produkty będące ich dobrym źródłem. Należą do nich: jaja, ryby, dobre jakościowo oleje roślinne czy orzechy. Szczególnie istotne w kontekście możliwej anemii jest dostarczenie odpowiedniej ilości 3 newralgicznych związków: żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego, w tym celu należy zwiększyć spożycie produktów odzwierzęcych (szczególnie zalecana wołowina), a także zielonych warzyw liściastych, które dostarczają odpowiedniej ilości kwasu foliowego.

Kolejnym krokiem po uzupełnieniu wszystkich niezbędnych składników odżywczych jest przystąpienie do właściwej terapii ukierunkowanej na zwalczanie przerostu bakteryjnego. W tym celu eliminuje się wszelką żywność, która może stanowić pożywkę dla bytujących w jelicie bakterii.  Należą do nich produkty zawierające cukry złożone: takie jak chleb, kasze, makarony, ryż oraz mleko i produkty nabiałowe. Po ustąpieniu objawów, oraz poprawie trawienia możemy stopniowo rozszerzać dietę o zabronione produkty.

Podsumowanie:

SIBO jest dosyć nowym zagadnieniem jeśli chodzi leczenie zaburzeń gastroenterologicznych. Niemniej jednak warto się nad nim pochylić, bo dotyka on coraz większą grupę osób. Z roku na rok zwiększa się odsetek pacjentów zdiagnozowanych pod kątem zespołu jelita drażliwego. Jednak ich komfort życia pomimo leczenia farmakologicznego w dalszym ciągu nie jest satysfakcjonujący. Warto zatem rozpocząć od diagnostyki SIBO ,aby zweryfikować prawdziwą przyczynę problemów jelitowych i rozpocząć właściwy proces leczenia.

Piśmiennictwo:

  1. Jan Bures, Jiri Cyrany, Darina Kohoutova, Miroslav Förstl, Stanislav Rejchrt, Jaroslav Kvetina, Viktor Vorisek, and Marcela Kopacova, Small intestinal bacterial overgrowth syndrome, World J Gastroenterol. 2010 Jun 28; 16(24): 2978–2990.
  2. Pignata C, Budillon G, Monaco G, Nani E, Cuomo R, Parrilli G, Ciccimarra F, Jejunal bacterial overgrowth and intestinal permeability in children with immunodeficiency syndromes, 1990 Aug;31(8):879-82.
  3. Tursi A, Brandimarte G, Giorgetti GM, Elisei W, Assessment of small intestinal bacterial overgrowth in uncomplicated acute diverticulitis of the colon. World J Gastroenterol.2005 May 14;11(18):2773-6.
  4. Andrew C. Dukowicz, , Brian E. Lacy, and Gary M. Levine, Small Intestinal Bacterial Overgrowth. A Comprehensive Review, Gastroenterol Hepatol (N Y). 2007 Feb; 3(2): 112–122.
  5. Pimentel M, Review of rifaximin as treatment for SIBO and IBS, Expert Opin Investig Drugs.2009 Mar;18(3):349-58.
  6. Quigley EM, Quera R, Small intestinal bacterial overgrowth: roles of antibiotics, prebiotics, and probiotics, 2006 Feb;130(2 Suppl 1):S78-90.
Autor: Olga Mrawiec Aktualności, Artykuły

Kompendium wiedzy na temat Wodorowego Testu Oddechowego

1. Czym jest badanie WTO i do czego służy ? Wodorowy test oddechowy jest to prosty i nieinwazyjny test, który polega na oznaczeniu wodoru w wydychanym powietrzu w celu diagnostyki chorób gastroenterologicznych. W warunkach fizjologicznych organizm nie ma zdolności produkcji wodoru, a jego stężenie w wydychanym powietrzu najczęściej jest związane z obecnością bakterii. Gaz ten bardzo szybko przedostaje się z jelit do układu krążenia, gdzie dociera z prądem krwi do pęcherzyków płucnych i szybko ewakuowany z wydychanym powietrzem. 2. Jak wygląda badanie WTO? Badanie trwa 3 godziny podczas, których Pacjent wydmuchuje powietrze, przez specjalne urządzenie monitorujące stężenie wodoru, w odstępach czasowych 15 minutowych, a po godzinie trwania badania co 30 minut. Wynik zostaje przedstawiony Pacjentowi po zakończeniu badania, a jego interpretacja zostaje dokonana przez lekarza gastroenterologa lub doświadczonego dietetyka klinicznego. 3. Jakie objawy mogą wskazywać na potrzebę wykonania badania WTO?
  • permanentne gazy i wzdęcia (wynik produkcji gazów, które z braku możliwości ewakuacji powodują powiększenie obwodu brzucha)
  • biegunki ( produktem ubocznym działalności bakterii jest wytwarzanie krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które powodują wzmożone absorbowanie wody do światła jelita, co w konsekwencji prowadzi do biegunki.
W zależności od testu, jaki ma być przeprowadzony, pacjent jest poddawany obciążeniu różnymi substancjami. Jako substrat można zastosować cukry proste, które powinny być absorbowane w jelicie cienkim lub związki nieprzyswajane przez organizm.

Rodzaj testu wodorowego

Wskazania do przeprowadzenia testu:

Test tolerancji fruktozy (FTT)

 

  • podejrzenie nietolerancji fruktozy,

  • nietolerancja miodu, słodyczy, owoców,

  • wzdęcia, kruczenia, nadmierne oddawanie gazów,

  • przewlekłe, nawracające biegunki,

  • tłuszczowe stolce,

  • monitorowanie celiakii lub innych schorzeń z towarzyszącą atrofią kosmków jelitowych,

  • przewlekłe zapalne choroby jelit

 

Test tolerancji laktozy (LTT)

 

  • pierwotna nietolerancja laktozy,

  • schorzenia z towarzyszącą wtórną nietolerancją laktozy (m.in. celiakia, choroba Whipple’a, zespół rakowiaka, mukowiscydoza, gastropatia cukrzycowa, enteropatia , zespół Zollingera-Ellisona, zapalenia popromienne),

  • wywiad w kierunku IBS,

  • wzdęcia, kruczenia, nadmierne oddawanie gazów,

  • choroby zapalne jelit,

  • nietolerancja mleka, czekolady

Test tolerancji sorbitolu

  • Nietolerancja sorbitolu

Laktulozowy test oddechowy (LT)

  • określenie czasu pasażu ustno-kątniczego,

  • diagnostyka SIBO

  • diagnostyka zaparć

 

Ksylozowy test oddechowy (XT)

 

  • celiakia (monitorowanie leczenia choroby),

  • zespoły złego wchłaniania,

  • zespół jelita drażliwego,

  • nietolerancje pokarmowe

Oddechowy test tolerancji ksylitolu (XTT)

 

  • nietolerancja ksylitolu
  Ogólne wskazania do badania WTO 
  • zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome),
  • podejrzenie pierwotnej lub wtórnej nietolerancji laktozy,
  • zespół złego wchłaniania,
  • nietolerancja sorbitolu i ksylitolu,
  • zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki,
  • marskość wątroby,
  • częste wzdęcia,
  • diagnostyka biegunek, tłuszczowych stolców, zaparć,
  • oznaczanie czasu pasażu jelitowego,
  • choroba uchyłkowa jelita grubego,
  • monitorowanie leczenia celiakii,
  • stan po zabiegach chirurgicznych (Billroth II),
  • zapalne choroby jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, stan po radioterapii),
  • amyloidoza, niedoczynność tarczycy,
  • zaburzenia immunologiczne (AIDS, głębokie niedożywienie) 
  Jak należy przygotować się do badania WTO ? Miesiąc przed badaniem NIE NALEŻY:
  • Wykonywać zabiegów endoskopowych (gastroskopia, kolonoskopia).
  • Wykonywać zabiegów  polegających na płukaniu okrężnicy (lewatywy), przed zabiegami chirurgicznymi. 
  • Przyjmować antybiotyków doustnych. Stosowanie antybiotyków modyfikuje skład środowiska mikrobiologicznego jelita i może negatywnie wpływać na wynik testu.
3 dni przed badanie NALEŻY:
  •  odstawić leki na przeczyszczenie (laktulozę, Colon C, Obstilax, Bisacodyl, Dulcobis, Duphalac, Forlax), a także zaprzestanie picia ziół na zaparcia. 
  •  przejść na dietę lekkostrawną 
1 dzień przed badaniem NALEŻY:
  • Zachować 12 godzinną przerwę pomiędzy ostatnim posiłkiem a godziną rozpoczęcia badania 
  •  Włączyć odpowiednią dietę, polegającą na eliminacji węglowodanów złożonych (chleba i ziemniaków), produktów mlecznych, produktów wzdymających (brokuły, kalafior, kapusta, cebula, czosnek, por)
  • Powstrzymać się od palenia papierosów oraz żucia gumy
  • Zadbać o prawidłowe nawodnienie, co najmniej 1,5 litra wody niegazowanej w ciągu dnia
Diagnoza i co dalej? Pacjent, który otrzyma wynik pozytywny powinien udać się do lekarza gastroenterologa oraz dietetyka, który pomoże skomponować odpowiedni model żywieniowy. Pozwoli on łącznie z leczeniem farmakologicznym trwale poprawić komfort życia Pacjenta i zapobiec nawrotom problemów, co ma miejsce przy zdiagnozowanym przeroście bakteryjnym w jelicie cienkim (SIBO).   Badanie możesz także wykonać w naszej poradni przy ul. Górczewskiej w Warszawie. Więcej informacji   Piśmiennictwo:
  1. Eisenmann A., Amann A., Said M. i wsp. Implementation and interpretation of hydrogen breath tests. J Breath Res 2008; 2: 1752-1755.
  2. Eamonn M.M., Ahmed Abu-Shanab. Small intestinal bacterial overgrowth. Infect. Dis. Clin. N. Am. 2010; 24: 943-959.
  3. Wetzel K. H2-breath tests for medical research and clinical diagnosis. Fischer Analysen Instrumente GmbH (FAN), dostęp online: http://fan-gmbh.de/en/wp-content/uploads/sites/8/2015/03/h2-breathtests.pdf (26.10.2015).
  4. Saad J.R, Chey W.D. Breath tests for gastrointestinal disease: the real deal or just a lot of hot air? Gastroenterology 2007; 133: 1763-1766.
  5. Oberacher M., Pohl D., Vavricka S.R i wsp. Diagnosing lactgase deficiency in three breaths. Eur. J. Clin. Nutr. 2011; 65: 614-618.
  6. Castiglione R, Di Girolamo, Ciacci C i wsp. Lactose malabsorption: clinical or breath test diagnosis. e-SPEN, European E-Journal of Clinical Nutrition And Metabolism. 2008; 3 e316-e320.
  7. Rana S.V., Thapa B.R., Pal R. Comparison of D-xylose hydrogen breath test with urinary D-xylose test in Indian children with celiac disease. Dig. Dis. Sci. 2007; 52: 681-684.
 
Autor: Monika Stromkie-Złomaniec Aktualności, Artykuły , ,

Jak odżywiać się mając cukrzycę typu 2 ?

Co roku (od 2005) Polskie Towarzystwo Diabetologiczne aktualizuje „Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę”. Dostęp ma do nich każdy, choć są to wytyczne napisane specjalistycznym językiem medyczny, więc nie dla każdego chorego zrozumiałe.

To co szczególnie w nich ważne, z punku widzenia leczenia niefarmakologicznego, to kwestia diety w cukrzycy typu 2. Z racji tego, że w dużej mierze to właśnie nieprawidłowy sposób odżywiania doprowadza do nadwagi, otyłości, insulinooporności i w końcu cukrzycy, zasadne jest wprowadzenie modyfikacji diety, aby te konsekwencje zniwelować. Dieta odgrywa ogromną rolę w regulacji wydzielania insuliny, poprawie glikemii na czczo i poposiłkowej. Zawsze zmiany w jadłospisie powinny być dopasowane do pacjenta indywidualnie, biorąc pod uwagę inne choroby towarzyszące, choć jest kilka ważnych zasad odżywiania w cukrzycy typu 2 do których każdy chory powinien dążyć.

Dieta o niskim indeksie a właściwie ładunku glikemicznym

Każdy pacjent mający stan przedcukrzycowy czy już cukrzycę dostaje zalecenie od lekarza by stosował dietę o niskim indeksie glikemicznym (IG), ograniczył owoce, soki, napoje i nie słodził kawy oraz herbaty. Nierzadko na wizycie otrzymuje także tabelkę z produktami dozwolonymi i zabronionymi. Na tym edukacja żywieniowa się kończy. Chory zostaje przytłoczony zakazami, ograniczeniami i koniec końców diety nie stosuje a jedynie skupia się na leczeniu farmakologicznym. A szkoda, bo modyfikacje w codziennym jadłospisie mogą przynieść wiele korzyści i opóźnić lub zatrzymać postępującą cukrzycę. Najbardziej niezrozumiałe dla pacjenta jest pojęcie indeksu glikemicznego, dlatego wyjaśnijmy na czym polega i dlaczego nie jest jedynym słusznym wyznacznikiem w wyborze produktów.

IG klasyfikuje produkty z uwagi na tempo wchłaniania z nich węglowodanów, dlatego te o wyższej zawartości cukrów prostych będą miały wyższy IG, gdyż szybko podnoszą poziom glukozy we krwi. Ale jest jeszcze jeden ważny aspekt- ładunek glikemiczny (ŁG), który uwzględnia dodatkowo porcję produktu, którą spożywasz. W związku z powyższym: małe ilości produktów o wyższym IG np. arbuz może spożywać nawet cukrzyk, dodatkowo jeśli taki owoc zje z porcją orzechów, czyli źródłem tłuszczu, to obniży IG takiej przekąski. Ta właściwa interpretacja diety o niskim IG otwiera ogrom możliwości i pozwala pacjentowi cieszyć się chociażby owocami, które wcześniej wydawały mu się bezwzględnie zakazane. Zatem nie tabelka z IG produktów jest jedynym słusznym rozwiązaniem, ale ilość surowca i sposób łączenia go w posiłku. Jakie jeszcze modyfikacje w diecie należy wprowadzić ? O tym poniżej.

Do każdego posiłku jedz warzywa

Bez względu na sezon pacjent powinien włączyć do posiłków warzywa. W okresie jesienno -zimowym należy wybierać kiszonki, warzywa korzeniowe, siać swoje kiełki i w mniejszym stopniu sięgać po zagraniczne pomidory czy rzodkiewki. Wiosna i lato to czas na szeroki wachlarz warzyw, które można spożywać pod każdą postacią. Największy mit związany z warzywami dotyczy buraka i marchewki ze względu na wyższy IG. Oczywiście nie należy ich spożywać codziennie, ale ugotowane buraki pod postacią kilku łyżek jarzynki do obiadu nie są zakazane. Jeśli chodzi o marchewkę, to ważne, aby nie była ona rozgotowana bo faktycznie znacząco podwyższa to jej IG, bezwzględnie nie powinna być zagęszczana zasmażką. Warzywa dają poczucie sytości i zarazem są niskoenergetyczne, więc z ich udziałem łatwiej jest utrzymać dietę redukcyjną, która często wskazana jest u pacjentów. To jednak nie jedyny plus tej grupy produktów, nie bez powodu wraz z owocami są one u podstawy piramidy żywienia-warzywa to źródło, błonnika, witamin i związków bioaktywnych działających antyoksydacyjnie.

Wybieraj grube kasze, makaron razowy i pełnoziarniste pieczywo

Produkty pełnoziarniste zamiast oczyszczonych do podstawowa, konieczna do wprowadzenia zmiana. Nie ma możliwości utrzymać glikemii na prawidłowym poziomie spożywając kajzerki, kaszę manną czy rozgotowany makaron. Produkty te działają niczym słodycze, choć słodkie w smaku nie są- po ich zjedzeniu gwałtownie wzrasta poziom glukozy we krwi co jest niekorzystne w leczeniu cukrzycy. Posiłki u cukrzyka mają indukować umiarkowany wzrost glukozy, który po 1 h stopniowo spada dzięki prawidłowemu wydzielaniu przez trzustkę insuliny.

Taka sytuacja ma miejsce, kiedy pacjent spożywa wypieki (w tym pieczywo) z mąk o wysokim typie, sięga po grube kasze (np. pęczak) czy razowy makaron. Udział w tych produktach błonnika trzyma w ryzach wzrost glukozy we krwi. Jak mówimy o dodatku kaszy do obiadu to od razu pojawia się pytanie : a co z ziemniakami ? Owszem, są produkty bardziej wartościowe od nich, ale przecież każdy z nas chce mieć także przyjemność z jedzenia, dlatego ziemniaki w diecie cukrzyka także mogą się pojawiać. Najlepiej, aby nie było to puree a ziemniaki gotowane w całości czy w mundurkach. Jeśli zastosujemy pewien zabieg kulinarny, to dodatkowo wzbogacimy je w skrobię oporną (frakcję błonnika)- wystarczy ugotowane ziemniaki schłodzić przez 12h. Proces ten powoduje retrogradację skrobi i uzyskanie korzystnej dla zdrowia frakcji błonnika. Co ważne, ziemniaki można ponownie ogrzać, gdyż retrogradacja jest procesem nieodwracalnym.

Unikaj tłustego mięsa i nabiału

Najkorzystniej dla cukrzyka będzie wybierać mięso drobiowe i sporadycznie chude mięso wieprzowe i wołowe. Zalecenie te podyktowane jest faktem, że pacjent z cukrzycą typu 2 to osoba z nadwagą czy otyłością, nadciśnieniem, wysokim cholesterolem i trójglicerydami. Ważna jest także obróbka termiczna mięsa, najkorzystniej będzie piec, dusić i gotować. Jeśli mowa o nabiale krowim- może być on spożywany przez chorych, choć należy zwrócić uwagę aby były to jogurty czy serki naturalne, bez dodatku cukru. Produkty te powinny być chude, ale nie 0% tłuszczu, gdyż w ten sposób utrudniamy wchłanianie  witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

Jedz tłuste ryby morskie

W przeciwieństwie do chudego mięsa, cukrzyk powinien wybierać tłuste ryby morskie. Najlepiej, aby pojawiały się w diecie choć 2 razy w tygodniu. Z korzyścią dla zdrowia można pozwolić sobie na łososia, halibuta czy śledzia. Ryby są źródłem długołańcuchowych kwasów tłuszczowych omega 3, którym przypisuje się profilaktyczne działanie przed ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2. Dowodem na to jest chociażby populacja azjatycka, która spożywa dużo ryb i zdecydowanie rzadziej zapada na tą chorobę. Zależność tą potwierdzili naukowcy z Uniwersytetu Wschodniej Finlandii, przy okazji prowadzonego dużego eksperymentu KIHD (Ischaemic Heart Disease Risk Factor Study).

Włącz do diety nasiona roślin strączkowych

Z roku na rok coraz więcej mówi się o korzystnym dla zdrowia zastępowaniu części białka zwierzęcego – białkiem roślinnym. Doskonałym ich źródłem są: soczewica, ciecierzyca, groch, fasola i bób. Badania kliniczne potwierdzają, że spożywanie tych produktów obniża poziom ogólnego cholesterolu i trójglicerydów, które często u pacjentów z cukrzycą są leczone farmakologicznie. Spożywanie codziennie jednej porcji strączków obniża o ok. 5% frakcję tzw. złego cholesterolu. Nasiona te dają na długo uczycie sytości a dodatkowo nie mają wysokiego IG. W nich także możemy uzyskać skrobię oporną, gotując a następnie schładzając je.  Mogą być spożywane w formie past na śniadanie czy wegetariańskich pieczonych kotletów.

Owoce łącz w posiłku z białkiem i tłuszczem

Owoce są źródłem cukru i pomimo, że naturalnego to nie mogą być spożywane bez kontroli. Cukrzyk owoce spożywać może a nawet powinien, gdyż są źródłem witamin, antyoksydantów i błonnika. Korzystniej będzie wybierać owoce o niskim IG (czyli poniżej 50) tj. gruszki, jabłka, śliwki, truskawki, ale czasem może zjeść także małą ilość arbuza czy banana co tłumaczy ładunek glikemiczny. Tutaj także istotne jest wkomponowanie owoców w posiłek, najlepiej nie jeść ich solo a dodać arbuza do sałatki z fetą i oliwkami czy małego banana zjeść z garstką orzechów włoskich. Tym sposobem czyli dodatkiem produktu dostarczającego tłuszczu czy/i białka obniżamy IG całego posiłku.

Pij wodę, zrezygnuj z napojów i soków

Podstawą codziennego nawodnienia powinna być woda. Można także sięgać po różnorodne herbaty i napary ziołowe, jednak bezwzględnie nie należy ich słodzić. Nie ma tu znaczenia czy używamy cukru białego, brązowego czy miodu,  każdy z nich gwałtownie podnosi poziom glukozy we krwi dlatego jest przeciwskazany. Podobnie jest z sokami, nawet te świeżo wyciskane są skoncentrowanym źródłem szybko wchłanianych węglowodanów, zdecydowanie korzystniej jest zjeść całą pomarańcz niż wypić sok pomarańczowy.

Podsumowanie

Jak okazuje się dieta w cukrzycy typu 2, wcale nie jest taka straszna. Można na niej jeść smacznie, zdrowo, czuć się lepiej i poprawić parametry wyników nie tylko glukozy, ale także obniżyć ogólny cholesterol czy trójglicerydy. To wszystko zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, które często dotyczą pacjentów z cukrzycą typu 2. Redukcja masy ciała, zmiana nawyków żywieniowych i wprowadzenie aktywności fizycznej (nawet pod postacią spacerów) powinno być nieodłącznym elementem leczenia cukrzycy typu 2.

 

glukoza i insulina
Autor: Milena Koziol 0 Comments Aktualności, Artykuły , , , ,

Glukoza & insulina- to musi być związek idealny!

Rola glukozy i insuliny jest dobrze znana i opisana w literaturze. Większość z nas potrafi ogólnie określić znaczenie obu tych związków w organizmie. Natomiast powiązanie ich wzajemnych relacji, ze względu na złożoność procesów metabolicznych i używanego do ich opisu fachowego nazewnictwa stają się często, dla ludzi nie mających związku z medycyną czy biochemią, poza zasięgiem zrozumienia. Dlatego też w tym artykule postaramy się w sposób klarowny i dostępny pokazać: co i jak „łączy glukozę z insuliną”? i dlaczego tak ważne jest, aby im się dobrze„układało”? 

Więcej

Autor: Emilia Sienkiewicz 0 Comments Aktualności, Artykuły , , , , ,

Masz podwyższony poziom cholesterolu? Dowiedz się o nim jak najwięcej

hdl

Nieprawidłowy poziom cholesterolu we krwi, to często występujący problem, dotykający około 50% dorosłych ludzi w Polsce. Większość z nich nie jest świadoma, że ma złe wyniki, a Ci, którzy o tym wiedzą, często nic sobie z tego nie robią. Dlaczego tak się dzieje? Być może dlatego, iż schorzenie to początkowo nie powoduje poważniejszych dolegliwości. Jednak długotrwale nieprawidłowy lipidogram, to jeden z głównych czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, przede wszystkim miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału mięśnia sercowego i udaru mózgu.

Więcej

Autor: Olga Mrawiec Aktualności, Artykuły

Problem wzdęć, na co należy zwrócić uwagę?

Wzdęcia są bardzo częstym problemem zgłaszanym dietetykowi podczas wizyty w gabinecie. Dolegliwość ta zdecydowanie częściej dotyka kobiety, co jest spowodowane  ich odmienną w stosunku do mężczyzn budową anatomiczną, zarówno samego jelita grubego jak i kształtu miednicy.

Budowa anatomiczna kobiet usposabia do występowania wzdęć

Kobiety mają zwyczajowo około 10-12 cm dłuższe jelito, dzięki któremu możliwe jest zwiększenie wchłaniania wody podczas ciąży. Dodatkowa długość trzewi u Pań usposabia do licznych skrętów i zapętleń, co skutkuje spowolnieniem pasażu jelitowego a w konsekwencji fermentacji bakteryjnej zalegających resztek pokarmowych i produkcji gazów.

Ponadto kobiety mają bardziej zaokrągloną i głębszą miednice niż mężczyźni. Taka budowa sprawia, że jelito grube umieszcza się w niej głębiej, gdzie musi „rywalizować” o przestrzeń z innymi narządami takimi jak pęcherz moczowy, jajniki, jajowody czy macica. Stłoczenie jelita w mniejszej przestrzeni predysponuje do powstawania licznych pętli, które stanowią niebagatelne wyzwanie dla gastroenterologów podczas badania kolonoskopii.

Przyczyny wzdęć są bardzo zróżnicowane a ich diagnostyka powinna się skupić na 3 najważniejszych aspektach, takich jak: nieprawidłowa praca układu pokarmowego, zaburzenia hormonalne czy występowanie neuropatii autonomicznej.

Trio prawidłowego trawienia- czyli współpraca między żołądkiem, wątrobą i trzustką

Sprawne funkcjonowanie układu trawiennego zależy od wielu czynników, które niejednokrotnie  są bardzo mocno ze sobą powiązane. Jednym z nich jest prawidłowa czynność wydzielnicza trzech narządów, czyli żołądka, wątroby i trzustki. Żołądek  produkuje kwas solny, który warunkuje  prawidłową obróbkę enzymatyczną białka. Jego niedobór upatruje się w przewlekłym  przyjmowaniu leków z grupy inhibitorów pompy protonowej, przepisywanych pacjentom z chorobą wrzodową lub refluksem żołądkowo-przełykowym. Skutkiem zwiększenia pH soku żołądkowego są nie tylko problemy z trawieniem białek ale również przerost patogennej flory bakteryjnej w jelicie (SIBO) oraz wtórnie niedobory witamin B12 i żelaza, które predysponują do anemii.

Wątroba produkuje żółć, która uczestniczy w emulgacji tłuszczu. Najczęstszą przyczyną problemów z prawidłowym trawieniem tłuszczów w diecie jest zaburzony skład żółci, który predysponuje do formowania kamieni, utrudniających jej odpływ przewodami żółciowymi do jelita. Warto w takim przypadku przyjrzeć się diecie pacjenta pod kątem spożycia dużej ilości cukrów prostych, a powszechną praktykę ograniczenia tłuszczu w diecie zastąpić wsparciem pracy wątroby i pęcherzyka żółciowego. W tym celu warto włączyć do diety dużą ilość zielonych warzyw liściastych, buraki, awokado oraz wzbogacać swoje potrawy nasionami ostropestu plamistego.

Trzustka kończy pracę zapoczątkowaną przez żołądek i wątrobę. Poprzez produkcję szerokiej gamy enzymów, ostatecznie rozkłada makrocząsteczki do wchłanianych w jelicie monomerów. Współpraca między tymi trzema narządami warunkuje prawidłowe trawienie białek, węglowodanów oraz tłuszczu. Dodatkowo uniemożliwia przechodzenie resztek pokarmowych do jelita grubego i ich fermentacji skutkującej produkcją gazów.

Problem z mikroflorą = wzdęcia

Kolejnym problemem w aspekcie wzdęć jest dysbioza jelita grubego. Zjawisko to występuję coraz częściej w polskim społeczeństwie, na skutek powszechnego przyjmowania antybiotyków, leków steroidowych, czy syntetycznych hormonów. Innym czynnikiem sprawczym jest już wcześniej wspomniany problem z nieprawidłowym pH soku żołądkowego. Zaburzenie równowagi w mikroflorze jelitowej skutkuje przerostem grzybów z rodzaju Candida albicans, które aktywnie uczestniczą w procesach fermentacyjnych, przyczyniając się do powstawania gazów. Diagnostyka Candidy w Polsce jest bardzo ograniczona, z tego względu podejrzenie jej występowania opieramy w dużej mierze na podstawie zgłaszanych przez pacjenta objawach. Są one jednak bardzo niespecyficzne, dlatego duże wahania poziomu glukozy i towarzyszące temu zachcianki na słodkie z jednoczesnym występowaniem dolegliwości jelitowych powinno skłonić nasze podejrzenia w kierunku możliwego przerostu drożdży w przewodzie pokarmowym.

Alergie i nietolerancje pokarmowe w obliczu zaburzeń pracy układu pokarmowego

Problemy wzdęć mogą być związane z rozwojem nietolerancji i/lub alergii pokarmowych. Ich identyfikacja często nastręcza wielu trudności , zwłaszcza w przypadku występowania opóźnionych alergii pokarmowych (IgG zależnych). Objawy bowiem pojawiają się po 2-3 dniach od spożycia problematycznego produktu, co znacząco utrudnia ich identyfikacje. Rozwiązaniem może być zastosowanie diety eliminacyjnej, wyciszenie układu odpornościowego, a następnie wprowadzanie kolejnych produktów przy jednoczesnej obserwacji reakcji organizmu.

W przypadku nietolerancji pokarmowych warto bliżej przyjrzeć się diecie pod kątem spożycia laktozy, fruktozy, substancji słodzących z grupy alkoholi polihydroksylowych, które bardzo często w wyniku fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym są przyczyną nadmiernej produkcji gazów. W takim przypadku warto zastanowić czy włączenie diety FODMAP (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols), nie przyczyni się do normalizacji  pracy układu pokarmowego.

Zaburzenia hormonalne w patogenezie wzdęć

Kolejnym ważnym aspektem w patogenezie wzdęć są zaburzenia hormonalne. Niedoczynność tarczycy skutkuje zaburzeniem pracy układu pokarmowego poprzez spowolnienie perystaltyki jelit, oraz zmniejszenie produkcji enzymów i soków trawiennych. Konsekwencją tego stanu są przewlekłe zaparcia, którym towarzyszą wzdęcia i wzrost obwodu brzucha. Bardzo dużym problemem staje się również dominacja estrogenowa u kobiet. Jest to stan zaburzenia równowagi pomiędzy dwoma hormonami płciowymi: estrogenem i progesteronem. Przyczyny występowania przewagi estrogenu w organizmie upatruje się w przewlekłej ekspozycji na ksenoestrogeny, czyli związki organiczne występujące poza organizmem, które wywierają taki sam wpływ jak estrogen produkowany przez jajniki kobiety.

Zanieczyszczenie mięsa zwierząt hodowlanych syntetycznymi hormonami,  opryskiwanie roślin pestycydami oraz powszechne stosowanie plastikowych opakowań i tworzyw sztucznych są najbardziej powszechnym źródłem ksenoestrogenów. Problem z dominacją estrogenu wynika również z zaburzeń metabolicznych przede wszystkim otyłości, ze względu na wytwarzany w jajnikach i nadnerczach androstendion, który  przekształcany jest przez adipocyty w estrogen. Żyjemy w świecie mocno uprzemysłowionym dlatego trudno uniknąć nadmiernej ekspozycji na estrogen, warto jednak dokonywać pewnych wyborów , które pomogą przywrócić równowagę hormonalną, zlikwidują wzdęcia i poprawią funkcję reprodukcyjną.

Ostatni obszar w zakresie którego należy upatrywać się problemów z nadmierną produkcją gazów są neuropatie autonomiczne. Okazuje się, że dość powszechnym problemem jest gastropareza, czyli opóźnione opróżnianie żołądka, na skutek uszkodzenia nerwu błędnego.

Pacjenci najczęściej uskarżają się na wzdęcia, bóle brzucha i uczucie pełności po niewielkim posiłku. Szczególnie problematyczne w tym przypadku są posiłki z dużą zawartością tłuszczu lub błonnika.  Gastropareza przyczynia się  do zmniejszenia aktywność wędrującego kompleksu mioelektrycznego. Jego zadaniem jest  zbieranie i transport niestrawionych resztek pokarmu i bakterii w kierunku jelita grubego. Osoby cierpiące z powodu opóźnionego opróżniania żołądkowego, nie mają sprawnie działającego kompleksu, co znacząco utrudnia usunięcie resztek pokarmowych oraz bakterii z jelita cienkiego. Jest to jedna z ważniejszych przyczyn przerostu bakteryjnego manifestująca się wzdęciami i produkcją nadmiernej ilości gazów.

Podsumowanie

Problem wzdęć jest bardzo złożony i wymaga niejednokrotnie wnikliwej analizy sytuacji zdrowotnej, w celu zweryfikowania właściwej przyczyny i jej odpowiedniego zaadresowania. Zastosowanie diety lekkostrawnej z ograniczeniem tłuszczu, nie jest dobrym rozwiązaniem a jedynie maskowaniem istniejącego problemu. W identyfikacji przyczyny wzdęć, dietetyk powinien dokładniej przyjrzeć się historii chorób i przyjmowanych leków, ale również przeanalizować wszystkie zgłaszane przez pacjenta dolegliwości, a na koniec zastanowić się czy szeroko rozumiany styl życia nie sprzyja powstawaniu uporczywych gazów w przewodzie pokarmowym.

 

Piśmiennictwo:

  1. Graham DY, Ketwaroo GA, Money ME, Opekun AR, Enzyme therapy for functional bowel disease-like post-prandial distress. J Dig Dis.2018 Aug 13.
  2. Zannini E, Arendt EK, Low FODMAPs and gluten-free foods for irritable bowel syndrome treatment: Lights and shadows. Food Res Int.2018 Aug;110:33-41. doi: 10.1016/j.foodres.2017.04.001. Epub 2017 Apr 3.
  3. Menees S, Chey W, The gut microbiome and irritable bowel syndrome. 2018 Jul 9;7. pii: F1000 Faculty Rev-1029.
  4. Koch KL, Calles-Escandón J, Diabetic gastroparesis, Gastroenterol Clin North Am.2015 Mar;44(1):39-57. doi: 10.1016/j.gtc.2014.11.005.
  5. Palomba S, Di Cello A, Riccio E, Manguso F, La Sala GB, Ovarian function and gastrointestinal motor activity, Minerva Endocrinol.2011 Dec;36(4):295-310.

Autor: Emilia Sienkiewicz 0 Comments Aktualności , , ,

Dieta w chorobie Hashimoto

Choroba Hashimoto – wstęp



W ostatnich latach pacjenci z Hashimoto (przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy) to codzienność w gabinecie dietetyka. Choroba ta jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy i dotyka 10-20-krotnie częściej kobiety niż mężczyzn. Częstość jej występowania zależy nie tylko od płci, ale również od wieku – największa zachorowalność występuję pomiędzy 45 a 65 rokiem życia. Nierzadko jednak występuje również u osób młodych, a nawet dzieci (z obciążonym wywiadem rodzinnym).

Więcej

Autor: Dietomedica Aktualności , ,

Konsultacje z dietetykiem teraz także w ramach Allianz – ubezpieczenia zdrowotne

Z przyjemnością informujemy, że od teraz mogą Państwo skorzystać z naszych usług także w ramach ubezpieczenia zdrowotnego Allianz.

W ramach wybranych pakietów medycznych Allianz mogą Państwo skorzystać ze wszystkich usług konsultacji z naszym dietetykiem tj. pierwszej wizyty oraz wizyty kontrolnej.

Jak umówić się na wizytę w ramach Allianz?

  • Poprzez kontakt z infolinią Allianz (należy wskazać jedną z naszych placówek)
  • Bezpośrednio w naszej poradni telefonicznie: +48 22 250 56 86 lub poprzez rejestrację online: www.online.dietomedica.pl

Ważne

  • ubezpieczenie zdrowotne Allianz nie pokrywa usługi opracowania indywidualnej diety
  • niektóre pakiety ubezpieczenia mogą nie pokrywać wizyty u dietetyka. Aby sprawdzić czy Państwa pakiet pokrywa konsultację z dietetykiem należy skontaktować się z Allianz lub też bezpośrednio z nami.

 

Nasze lokalizacje:

Dietomedica – Warszawa Śródmieście
ul. Hoża 59 lok. 4A

Dietomedica – Warszawa Bemowo
ul. Górczewska 228E

Autor: Dietomedica Aktualności, Artykuły

Dni bezpłatnej analizy składu ciała – 1 i 7 lutego, Warszawa Białołęka

Serdecznie zapraszamy w dniu 1 oraz 7 lutego na bezpłatną analizę składu ciała wraz z omówieniem wyników do naszej poradni na warszawskiej Białołęce przy ul. Książkowej 10/2U.

Dzięki badaniu poznasz swoje parametry takie jak: masa ciała, % udział tłuszczu, masa tłuszczu, masa mięśni, BMI, BMR, wskaźnik tkanki trzewnej oraz wiele innych wskaźników dzięki którym sprawdzisz czy Twój organizm jest w dobrej kondycji.

Analiza składu ciała (przeprowadzana metodą BIA) jest badaniem nieinwazyjnym i całkowicie bezpiecznym.

Wyniki zostaną omówione przez naszego dietetyka.

Badanie wykonujemy nowoczesnym analizatorem medycznym marki Tanita.

Badanie jest całkowicie bezpłatne. Wymagana wcześniejsza rezerwacja na stronie.
Promocja skierowana do osób, które nigdy nie korzystały z usług naszej poradni.

Rejestracja: online.dietomedica.pl

 

Autor: Olga Mrawiec Aktualności, Artykuły , ,

Immunologiczne podejście do chorób z autoagresji

Układ odpornościowy stoi na straży bezpieczeństwa naszego organizmu, a podstawowym mechanizmem regulującym jego pracę jest polaryzacja immunologiczna. Każdy patogen/antygen w naszym organizmie jest usuwany poprzez jedną z dwóch możliwych odpowiedzi immunologicznych: komórkową lub humoralną.

Niewłaściwe dopasowanie mechanizmu do zagrożenia skutkuje brakiem możliwości usunięcia czynnika patogennego i rozwojem przewlekłej infekcji. Takiej sytuacji zapobiega sprawnie zachodzący proces polaryzacji [1].

Z TEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ:

  • Jak funkcjonuje układ odpornościowy osoby z chorobą autoimmunologiczną.
  • Jakie czynniki, w tym również żywieniowe, wpływają na zaostrzenie autoimmunologii
  • Jak powinna wyglądać dieta oraz suplementacja osoby z chorobą autoimmunologiczną.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną wersją artykułu autorstwa p. Olgi Mrawiec, który został opublikowany w czasopiśmie Food Foru

Pełna treść – PDF